Tam Mevsiminde Greyfurt ve İlaç-Takviye Kullanımı

Sevgili Eczacımız Betülay Gümüş bu hafta, mevsim meyvesi olan greyfurt ile ilaç veya besin takviyesi kullanımı arasındaki ilişkiyi derinlemesine incelemiş hatta temelini anlayabilmemiz için tüm mekanizmaları ile birlikte mantığını bloğumuzda yazmış bulunmakta. Keyifli bir okuma olması dileğiyle,

Kış aylarına girdiğiniz bu dönemde bağışıklığımızı desteklemek bizim için oldukça önemli. Son bir yıldır dünya popülasyonunu etkileyen covıd 19 mevsimle artış gösteren diğer gribal enfeksiyonlar her zaman önemli olan beslenme sürecimizi daha ön plana çıkartıyor. Bağışıklığı desteklemek adına eczacınıza ve diyetisyeninize danışarak kullanabileceğiniz bir çok takviye mevcut. Bunun yanısıra yediklerimizle de bunu desteklemek çok önemli bu konuda; en güzel desteklerimizden biri meyveler. Zengin vitamin ve mineral kaynağı olduğunu bildiğimiz için her an onları öğünlerimize ekliyoruz.

İçerdikleri  furanokumarinler, flavonoidler vb   etken maddeler ile de güçlü  bağışıklık desteği kaynaklarımız. 

Biricik dostumuz olsalarda tüketiminde dikkat etmemiz gereken bazı noktalar var özellikle düzenli kullandığımız ilaçlar, bağışıklık için kullandığımız supplementler ilaç besin etkileşimini önlemek adına bir düzenlemeye ihtiyaç duyabilir. Bazı küçük düzenlemeler hem besinimizin içeriğini hemde ilacımızın etkinliğini korur. Temel Sağlık önerilerimiz den önce etkileşimin neden kaynaklandığını bilmek daha etkili program oluşturmamızı sağlar o yüzden  size biraz ilacın vucudumuzdaki yollarından  bahsetmek isterim.

Kullandığımız ilaçlar vücutta karaciğer, böbrek, bağırsaklar gibi yollar üzerinden yardımcı elemanlarla (enzim ve taşıyıcı protein gibi) işlevini gerçekleştirir. Açıklanan mekanizmalar yalnızca ilaçlar için değil aynı zamanda aldığımız besinlerin ve takviye gıdaların emilmesi ve vücuttan uzaklaştırılması içinde çalışır. Birlikte alınan ilaç ve besin eğer aynı elemanları kullanıyorsa birrbirlerinin etkinliklerini değiştirirler. 

Bu konudaki en öne çıkan kış  meyvemiz Greyfurt içerdiği furanokumarinler ile tansiyon ilacı kolesterol ilacı bağışıklık sistemini kasıtlı olarak baskıladığımız ilaçlar ile etkileşebilmekte.

Araştırılan bir kaç mekanizması olmakla birlikte en bilineni cyp3a4 dediğimiz ilaç metabolizmasında önemli  yere sahip  enzimi geri dönüşümüz baskılaması ve ilacın kan düzeylerini artırmasıdır.  Kan düzeyindeki bu artış!istenmeyen ciddi sonuçlara yol açabilmektedir Bazı çalışmalarda  enzim inhibisyonunun 72 saate kadar sürebildiği ve besin ilaç arasına mesafe konulmasının koruyucu olmayabileceği belirtilmiştir. 

Üzerinde durulan İkinci mekanizmamız ATC taşıyıcı protein ailesinin  üyesi permeabilite glikoprotein (P-gp) üzerinden anlatılmaktadır. P-gp karaciğer böbrek bağırsak beyin kapilerleri gibi ilacın emilim metabolizasyon atılım sürecinde rol alan organlarda bulunan bir dışa atım proteinidir. Greyfurtun p glikoprotein üzerindeki inaktive edici etkisine dair çalışmalar yer almaktadır ve  ilaçların en az 4 saat ara verilerek kullanılabileceği belirtilmektedir.Greyfurtun bu özelliği dikkat edilmesi gereken önemli bir konudur ancak her  ilaç  birinci derece risk grubunda yer almamaktadır.  

Öncelikli dikkat etmemiz gereken tansiyon ilaçları, kolesterol düşürücü ilaçlar özellikle statin  grubu simvastatin, lovastatin atorvastatin içeren ilaçlar benzodiazepin grubu Antidepresanlar bazı anti konvulzan-epilepside kullanılan ilaçlar, onkoloji ilaçları, siklosporin gibi immunsupresan grubu ilaçlardır.

Greyfurt değerli  bir besin olmasına karşın kronik bir hastalığınız varsa doktor kontrolünde tüketmeniz gereken bir besin.  Portakal suyu greyfurt ile benzer maddelere sahip olsa da bu derece bir etkileşim oluşturmamaktadır. Başlıca dikkat edeceğimiz portakal suyu ve  antiasit ilaçlar arasında az 2 saat olmalıdır. Tansiyon ilaçlarından idrar atımını düzenleyen ilaç grupları ile  dikkatli kullanılmalıdır

Genel olarak besin ilaç ve supplement alımında önerilen kullanım  etkileşimlerini  önlemek amacıyla en az  2 saat  en fazla  4  saat aralıklarla kullanılmalarıdır. Konumuz bu hafta besin ilaç etkileşimi idi bilgi birikimimizi arttırarak besin ve ilaç kullanımımızı daha da iyileştirebiliriz. Eğer sürekli kullandığınız ilaçlarınız var ise size  en uygun beslenme programınızı  hekiminiz eczacınız ve diyetisyeninizle oluşturmanız sizin için çok daha faydalı olacaktır. 

Güzel bir bilgi ve istisna  ile meyve sevgimizi hatırlatarak kapatalım.  Vucudumuzda demirin emilimi c vitamini ile  artar . İlacınızı  yarım çay bardağı kadar portakal  suyu ile tüketmek kırmızı etinize limon sıkmak demir depolarınıza  güzel bir katkı sağlayacaktır

Sağlıklı mutlu günler dilerim,